Handschrift Anne december 1938 nader bekeken. Ze is dan 9½ jaar.
De beperkingen bij het onderzoek zijn dezelfde als bij haar brief van 16-12-1936.
Wat direct opvalt:
Haar grotere schrijfvaardigheid
Ze is kleiner gaan schrijven
Ze gebruikt nu hoofdletters bij de Duitse zelfstandige naamwoorden
Ze begint de brief met
"Ich"
De lusletters reiken niet meer tot aan de lijn erboven
Een wijdere letterafstand
De kruisvorm van de hoofdletter T in regel 4. De golflijn is door de neerhaal gemaakt, in plaats van deze op de stok te plaatsen. Dit heeft geen motorische oorzaak, want ze kan haar schrijflijn nu prima sturen.
De kinderkenmerkentabel van Ajuriaguerra:
Vormkenmerken scoort ze het middenniveau voor een 11-jarige.
Motoriekkenmerken scoort ze het middenniveau voor 9½ jaar.
Het totale puntentotaal wijst op een grafomotorische leeftijd van 11 jaar.
Een ruime ontwikkelingsvoorsprong.
Verdere bevindingen:
We zien veerkracht in het handschrift.
De verbondenheid is toegenomen, al blijven de lassen hier en daar. Viel in r.12 is verbonden en in gevallen daaropvolgend stopt ze twee keer.
Ze gebruikt afwisselend ronde en hoekige verbindingen tussen de letters.
Regel 6 van onderaf in sind laat bij de n een ronde bovenboog (arcade)zien, terwijl er veel hoekige n’s in haar schrijven zijn.
Ze schrijft op of soms onder de lijn. Hoe lag haar papier ?
De linkermarge golft: gaat naar rechts, maar wordt steeds weer "teruggeroepen".
De letter f is veranderd ! Zie laufen in regel 11. Nu gaat ze na
het maken van de onderlus niet meer terug naar de stok. Ze gaat alvast naar
rechts naar de volgende letter, maar maakt nog wel het "lusje".
Dit kan op vooruitdenken wijzen, maar ook op een zekere haast.
De letter t blijft vormvast.
Ook in deze brief zien we hoge i-punten en er is er geen één vergeten !
Die discipline brengt ze op. Denkt aan details. Er hoort een punt boven,
dus zet ik die. Evenals de consequente t’s. Haar schrift is duidelijk rechtshellender
geworden. Gekoppeld aan het naar rechts willen gaan in de linkermarge, in
de letter f en de letter- en woordafstand zien we dat ze nu meer op haar
omgeving gericht is. Ze is benieuwd wat er in de buitenwereld te beleven
valt. Ze verliest zich er niet in, want ze stapt op tijd terug. De c in
het laatste woord dich is naar binnen gekeerd en zulke details bieden
een goed tegenwicht.
Groottewisselingen zien we ook: vergelijk de o in schon en de d van und in regel 13. Deze schommelingen zijn normaal voor die leeftijd.
De twee eind-essen van spass zijn een prachtig span. Zien we dat
ze bij de p ervan ook sneller naar rechts gaat dan aangeleerd ? (ook in
snoepen) Het zijn kleine dingen, maar ze vertellen wel over wat er
door het aangeleerde probeert heen te breken. De eigenheid, die naast de
geleerde conventies uit de knop tevoorschijn komt.
Vergelijken we de s van zurück in regel 5 en de s van zu in regel 8. Zijn dit spelfouten ? In het eerste geval waarschijnlijk wel, want de s is met zorg gevormd. Bij de tweede zou haast/snelheid een rol kunnen spelen.
Aan het eind van dat kleine woord zien we een elegante uitzwaai als eindhaal.
De woordafstand is wisselend, maar over het algemeen wijd. Er kan ruimschoots een o van haar tussen. De letterafstand is wisselend te zien in sc van schon (nauw) en in und in regel 13 (wijd).
Verbeteringen in Geburtstag en Grad. De kleine g is op een handige manier tot hoofdletter gemaakt.
Bij de l in Schulter regel 6, zien we dezelfde bibberbovenlus als in de brief van 16-12-1936. Verder zien de ophalen van de bovenlussen er nu bewust gestuurd uit.
De woordeinden zakken vaak naar beneden, niet alleen aan het eind van een regel. Zie bijvoorbeeld Schlittschuh en Geburtstag.
De heer Dick Schermer heeft de hellingshoek van de lusletters in deze en de vorige brief gemeten.
De grootste hoek is 75 graden en de kleinste 48. Het gemiddelde van de 22 andere gemeten letters komt op 59 graden, rechtshellend !
N.B. dit gemiddelde bedroeg in haar brief van 1936 73 graden.
Samenvattend zien we, in deze tweede brief die we onderzoeken, een gegroeide schrijfvaardigheid. Anne ontwikkelt zich goed, houdt haar voorsprong en wil graag verder.
De veerkracht en levendigheid zijn gebleven. Een beleefd en intelligent meisje. Ze probeert haar eigen wil in te voegen in wat wenselijk wordt geacht. Dat geeft nogal eens innerlijke spanningen, die zich soms thuis ontladen. Ze doet erg haar best.
Deze brief is met Zärtlein ondertekend. Ze is teer en lief met een eigen willetje.